Prim borcu çıkan emeklinin aylığında yüzde 25 kesinti Sosyal Güvenlik Haberleri

TBMM Plan Bütçe Komisyonunda kabul edilen ve önümüzdeki günlerde Genel Kurulda görüşülecek olan vergi kanunları ile bazı kanunlarda değişiklik yapılmasına dair kanun teklifinde emeklileri yakından ilgilendiren bir düzenleme yer alıyor. Teklife göre, Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan (SGK) aylık alanlar ile geçici veya sürekli işgöremezlik geliri alanların sigortalılığı nedeniyle oluşan genel sağlık sigortası primi dahil prim ve prime ilişkin borçları, yüzde 25 oranını geçmemek üzere gelir veya aylıklarından kesinti yapılmak suretiyle tahsil edilecek.

Peki bu düzenlemeden hangi emekliler etkilenecek? Dul ve yetim aylığı alanlardan da kesinti yapılacak mı? Bu soruların cevabı büyük ölçüde netleşti.

Önce mevcut durumu özetleyelim. 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa göre, nafaka borçları hariç emekli aylıklarına haciz konulamıyor. Ancak, 6183 Sayılı Amme Alacakları Hakkında Kanun uyarınca SGK alacakları öncelikli olduğu için emekli aylıklarına dörtte birinden az üçte birinden fazla olmamak üzere haciz konabiliyor. Aksi takdirde emekli aylığından kesinti yapılabilmesi için kişinin yazılı onayı gerekiyor.

SSK VE EMEKLİ SANDIĞI EMEKLİLERİ ETKİLENECEK

Milletvekilleri, kanun teklifinin TBMM Plan Bütçe Komisyonundaki görüşmeleri sırasında getirilecek bu düzenlemeden hangi emeklilerin etkileneceğini sordu. SGK Başkan Yardımcısı İsmail Ertüzün, kimlerin emekli aylığından kesinti yapılacağını örneklerle anlattı.

Buna göre, örneğin devlet memuru olan bir kişi belli dönemde memuriyetten ayrıldığında genel sağlık sigortası prim borcu doğmuş, daha sonra tekrar memuriyete girmiş ya da sigortalı bir işte çalışmaya başlamış. Bu durumdaki kişiler emekliliğe hak kazandıklarında prim borcu var mı yok mu diye sorgulama yapılmadan emekli aylığı bağlanıyor. Memurlara ya da 4/a (SSK) statüsünde çalışanlara emekli aylığı bağlanacağı zaman herhangi bir borç sorgusu yapılmıyor. Sadece BAĞ-KUR’lulara emekli aylığı bağlanmadan önce borç sorgusu yapılıyor.

Kanuna göre BAĞ-KUR’lulara malullük ve yaşlılık aylığı bağlanabilmesi için kendi sigortalılığı nedeniyle genel sağlık sigortası primi dahil, prim ve prime ilişkin her türlü borçlarının ödenmesi gerekiyor. BAĞ-KUR’lunun ölümü halinde hak sahiplerine dul ve yetim aylığı bağlanırken de prim borcunun ödenmiş olması şartı aranıyor. Prim borcunu ödemeyen BAĞ-KUR’lu veya hak sahiplerine emekli aylığı ya da dul ve yetim aylığı bağlanmıyor. Buna karşılık SSK veya Emekli Sandığı kapsamında emekli aylığı bağlanırken borç sorgulaması yapılmadığından, geçmişte prim borcu bulunduğu emekli ayığı bağlandıktan sonra ortaya çıkabiliyor..

Ertüzün, söz konusu madde kapsamındaki kişilerin ya memuriyetten ya da SSK’dan emekli olmuş ve ara dönemlerde GSS borcu doğmuş kişiler olduğunu söyledi. Bu kapsamda yer alan kişi sayısı 961 bin. Ayrıca, 1999 öncesi sigortalılığı başlamış ve GSS borcu olan da 304 bin kişi bulunuyor.

İsmail Ertüzün, bu düzenleme getirilmemiş olsaydı SGK’nın söz konusu alacaklarının haciz ve icra gibi arzu etmedikleri yöntemlerle tahsil edilmek zorunda kalınacağını, yapılan bu düzenlemeyle çok da sıkıntıya yol açmadan sorunu çözmeye çalıştıklarını ifade etti.

Kanun teklifi Genel Kurul’da aynen kabul edilirse dul ve yetim aylığı almakta olan ve aylık aldıkları dosyadaki kişinin prim borcu bulunanların ölüm aylığından da yüzde 25’e kadar kesinti yapılabilecek.

Prim borcu bulunan emeklilerin aylıklarında kesinti yapılmasına dair düzenleme 1 Ocak 2026 tarihinde yürürlüğe girecek. Borcu bulunan emeklilerin aylıklarından ocak ayından itibaren kesinti yapılmaya başlanacak.