Türkiye’nin süper bilgisayarı ARF dünyada ilk 50’ye girdi

Günümüzde ülkelerin birbiriyle rekabeti savaş uçakları, füzeler ya da tanklar üzerinden değil değerli mineraller, yapay zeka ve genel olarak teknoloji üzerinden ilerliyor. Rekabette başrol oyuncularından biri de işlem gücü ve gelişmiş çipler.

Geldiğimiz noktada elindeki bilgiyi işleme, anlamlandırma ve onu değerli bir çıktı haline dönüştürebilmek altın değerinde. Ülkemiz de bu yeni gerçekliğe göre adım atan ülkelerden. Bu noktada öne çıkan unsurlardan biri de Türkiye’nin süper bilgisayarı ARF…

Teknoloji Uzmanı Ferdi Özüağ, ARF’in neden önemli olduğuna geçmeden önce süper bilgisayarların ne işe yaradığı konusuna küçük bir parantez açıyor. “Süper bilgisayarlar temel olarak günlük hayatta kullandığımız bilgisayarların çok sayıda halinin bir araya gelmiş versiyonu. Bir araya geliyor, daha büyük bir bilgisayar sistemi oluşturuyor ve saniyede milyonlarca hesaplama yapabiliyorlar” tanımlamasında bulunuyor.

Süper bilgisayarlar üzerinden savunma sanayii, havacılık aerodinamiği, yeni karşılaştığımız ya da mevcut sağlık sorunlarının çözümüne yönelik araştırmaların hızla yapılabileceğini söylüyor Özüağ.

İkilim değişikliği, enerjiyle ilgili sorunlar ya da aklımıza gelebilecek tüm büyük ölçekli işler için çok yüksek işlemci gücü gerektiğini ve süper bilgisayarlarla bunun altından kalkılabildiğini vurguluyor.

[ARF, Türkiye'nin gelecek planlarında önemli bir yer tutuyor.]

ARF tahmin edeceğiniz üzere adını Türkiye’nin dünyaca ünlü matematikçisi Cahit Arf’ten alıyor. Ülkemizin 2021’de bu konuda harekete geçtiğini sözlerine ekliyor Özüağ.

O dönemde ABD ile iş birliğine gidildiğini anımsatıyor ve “Süper bilgisayar kurulup öylece kalan bir yapıda değil. Yeni modüllerle sürekli geliştirebiliyorsunuz. Türkiye de ABD’nin ardından Çin ile anlaştı. Ve son eklenen modüller için Pekin’le iş birliği yapıldı. Ki bu yeni modüller içerisinde ABD’nin Çin’in yapay zeka yarışında daha ileri gitmemesi için satışını yasakladığı 192 yapay zeka çipi de var. Dolayısıyla son eklenen modüllerle birlikte Türkiye’nin süper bilgisayarı işlem gücü ve kabiliyeti açısından dünyadaki üst sıralara tırmanmaya başladı” bilgisini paylaşıyor.

[ARF, dünyadaki süper bilgisayarların sıralandığı TOP 500 listesinde üst basamaklara tırmanıyor.]

Bu bilgisayarları yakından takip eden ve onları derecelendiren ‘Top 500’ listesine atıf yapıyor Erdi Özüağ ve şöyle devam ediyor:

“Türkiye ARF’e eklediği üçüncü modülle birlikte şu anda dünyanın en güçlü 145. bilgisayarına sahip oldu. Dolayısıyla işlem gücü açısından oldukça iyi noktadayız.

Aynı platformun ‘Green 500’ adını verdiği bir sıralaması mevcut. Bu da mevcut süper bilgisayarların ne kadar verimli çalıştığını gösteriyor. Verimden kastımız watt başına ne kadar performans sergileyebildiği. Ki biz enerjide dışa bağımlı bir ülkeyiz. Dolayısıyla en yüksek işlem gücünü mümkün olduğu kadar düşük enerji tüketimiyle elde etmeliyiz. Orada 45. sıradayız. Bir kriter daha var… Bilimsel hesaplamaların gerçekliğini ölçüyor. Orada da ilk 500’de 70. sıraya kadar yükseldik.”

Teknolojinin sınırlarında: Kuantum ve süper bilgisayarlar

Özüağ, süper bilgisayarın TÜBİTAK Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi (ULAKBİM) üzerinden ücretsiz bir şekilde kullanılabildiğini de söylüyor ve “Akreditasyon oluyorsunuz. Sıranız geldikten sonra projenizi ARF’e yüklüyorsunuz. Belki de aylarca sürecek bir sonuca son derece kısa sürede ulaşabiliyorsunuz. Bunlar çok önemli ve geleceğimiz adına kritik kabiliyetler. Umarım gelecek yıllarda daha üst sıralara da tırmanabiliriz” diyerek sözlerini tamamlıyor.

Mücahit Turan