Türk öğrencilerin NASA gururu

Uluslararası Uzay Federasyonu tarafından düzenlenen Uluslararası Uzay Kongresi’nin 76’ncısı 29 Eylül-3 Ekim tarihlerinde Avustralya’nın Sidney kentinde gerçekleşti. 60 ülkeden 7 binin üstünde katılımcının yer aldığı kongrede, lise kademesinde tek sunum Türkiye’ninki oldu. İstanbul’daki Üsküdar Araştırma Geliştirme Eğitim ve Uygulama Merkezi (ARGEM) Lisesi öğrencileri, bu kapsamda ‘en genç uzay araştırmacısı’ unvanını aldı. Liseden bu yıl mezun olan Zehra Kadumi ve okulun 11’inci sınıf öğrencisi Abdurrahman Demir Can, astronotların uzaydaki yaşamını kolaylaştıracak bir kıyafet tasarladı. Öğrenciler bu kıyafetle astronotların hem hareket kabiliyetini artırmayı hem de uzay çalışmalarındaki maliyetleri düşürmeyi amaçladı. Can, projelerini şöyle anlattı:

AĞIRLIK AZALACAK

“Projemizin amacı astronotların uzay görevi sırasında kıyafetlerinin onlara dezavantaj sağlamamasını önlemek. Uzayda astronotlar ultraviyole (UV) ışınlarından ve radyasyondan etkileniyor. Bunun önlenmesi için de astronot kıyafetlerinde alüminyum plakalar kullanılıyor. Ancak bu plakalar hem ağır hem de esneklikleri düşük. Bu nedenle de astronotlar zor hareket ediyor ve çabuk yoruluyorlar. Ayrıca bu plakalar oldukça pahalı. Projemizde, alüminyum plakanın miktarını azaltmayı, tenimize rengini veren ayrıca bizi UV ışınlarından ve radyasyondan koruyan melanin pigmentinin kullanılmasını öneriyoruz. Bunun için de mantarlardan alınacak melaninin kullanılmasını amaçladık. Bu noktada kıyafetlerde yüzde 60 melanin yüzde 40 alüminyum plakanın kullanılması gerekiyor.

UZAYDA ZORLANDILAR

İlk Türk astronotumuz Alper Gezeravcı ve ikinci astronotumuz Tuva Cihangir Atasever ile çok kez bir araya geldik. Alper Gezeravcı askeri pilot olduğu için astronot kıyafetlerinde sorun yaşamadığını ancak birlikte gittiği diğer astronotların zorlandığını anlattı. Onlarla yaptığımız konuşmalar ve anlattıklarından yola çıkarak böyle bir proje hazırlamaya karar verdik. Astronotlarımızın uzaydaki deneyimleri bize ilham verdi. Projemizi geliştirme sürecinde de bize her an destek oldular. Gerek yüz yüze gerek çevrim içi ortamda onlarla sürekli iletişim halindeydik.”

NASA’DA YAYINLANDI

Ocak ayından itibaren yükseköğrenimine Almanya’daki Bremen Üniversitesi’nde fizik okuyarak devam etmeyi amaçlayan Zehra Kadumi de projeyle ilgili şöyle konuştu: “Uzay çağında kullandığımız her ekipman ekstra maliyet demek. Bu maliyetin düşürülmesi adına da projemizin önemli olduğunu söyleyebiliriz. Ayrıca astronotların daha rahat çalışması açısından da oldukça faydalı olacak. Projeyle ilgili makalemiz NASA’nın resmi sayfasında yayınlandı. Bu da projenin hayata geçirilebilir olduğunu kanıtlıyor.”

BU OKULA EN ZEKİLER GİDİYOR

Türkiye’nin en potansiyelli ve zeki öğrencilerinin kabul edildiği ARGEM’e her yıl 30 ortaokul, 30 lise olmak üzere 60 öğrenci kabul ediliyor. Bu öğrenciler, Türkiye’nin dört bir yanından sınıf öğretmenlerinin üstün yetenek ya da zekâya sahip olduğunu düşünerek önerdiği öğrencilerden oluşan 50 bin kişilik havuz içinden farklı zekâ ve yetenek testleri uygulanarak seçiliyor. Testler sonucunda 130 IQ’ya sahip çocuklar BİLSEM’lere gitme hakkı kazanırken, 145 ve üstü olanlar ARGEM’e davet ediliyor. Öğrenciler yatılı öğrenim gördükleri ARGEM’de derslerin yanı sıra 14 farklı atölyede bilimsel ve sanatsal faaliyetler sürdürüyor.