Tarihçilerin ‘İstanbul’da dalında maymun sallanmayan ağaç kalmadı’ denilen hikaye kitaplaştırıldı

Araştırmacı-yazar ve yapımcı Mustafa Akıllı ilk kitabı olan ‘Maymunkeş, Bir Osmanlı Fantezisi’ adlı eserini tanıttı. 3’üncü Murat döneminde molla Abdülkerim Efendi’nin ‘maymunlarla kadınlar fena işler’ yapıyor diyerek İstanbul’daki maymunları astırmasını konu alan kitap, bugüne ayna tutuyor. Hikayeyi büyülü gerçeklik ve fantastik kurguyla harmanladığını söyleyen Akıllı, “Kitap, pandemi zamanında doğdu. Eve kapandığımız dönemlerde derin araştırmalar yaptım. O dönemde rastladığım bir konuydu. ‘Osmanlı döneminde dalında maymun asılı olmayan bir ağaç yoktu’ sözüyle sarsıldım. Detaylara indikçe hikaye şekillenmeye başladı. Pandeminin ve o zor zamanların bir ürünü diyebiliriz. Kitap çok yoğun satılıyor, beklemediğim bir ilgi ve alaka var. Hem temel mesajı açısından çok iyi hem de ayakları yere sağlam basan bir hikaye. Büyülü gerçeklik ve fantastik kurgunun oluşu kitabı iyi bir yere oturttu. Bundan çok memnunum” diye konuştu.

‘O DÖNEM BİNLERCE MAYMUNUN ASILDIĞINI SÖYLEYEBİLİRİZ’

Kitabın hikayesini anlatan Akıllı, “3’üncü Murat döneminde molla Abdülkerim Efendi isimli bir kişinin camide vaaz verirken maymunlarla kadınlar fena işler yapıyor demesiyle cemaati galeyana getirip İstanbul’da ne kadar maymun varsa katletme ana fikriyle başlayan bir kitap. Bunu kitlelere ulaştırmak adına biraz büyülü gerçeklik ve fantastik kurguyla süsledik. Çok da iyi geri dönüşler aldık. Bu konuda okuyucularımızdan bol bol mesajlar geliyor. İyi bir kitap oldu diye düşünüyorum. İnsanlar şunu merak ediyor; ‘O dönemde neden o kadar çok maymun vardı?’ Yavuz Sultan Selim’in Kuzey Afrika seferlerinden sonra görüyorlar ki maymunlar gemilerde gözcü ve haberci olarak kullanılıyordu. Gelibolu ve Haliç tersanelerinde Afrika’dan getirdikleri maymunları eğitmeye başlıyorlar. Bizim de Osmanlı’nın icazetli korsanları ve donanmanın kullanması kaydıyla bu çalışmalar başlamış oluyor ve denizcilik dükkanlarında da gemilere yollamak suretiyle maymun eğitmeye başlıyorlar. O yüzden İstanbul’da çok maymun vardı. Biliyorsunuz İstanbul doğal liman kentidir. Osmanlı’nın Akdeniz’i Türk gölü haline çevirmesinde maymunların az da olsa katkıları var. Bu maymunların sayısı gemilerde kullanıldığı için çok fazla. Ayrıca varlıklı ailelerin evlerinde de evcil hayvan gibi kullanılıyordu. O dönem binlerce maymunun asıldığını söyleyebiliriz” dedi.

�

‘KİTAP BUGÜNE AYNA TUTUYOR’

Akıllı, “Maalesef günümüzde de kadına ve hayvana şiddet devam ediyor. Bunu üzülerek söylüyorum. Kitapta da bu vurgu var. Kitapta bugüne de ayna tutuyoruz. Hem bugünle hem de o dönemle ilgili sosyal mesajlarımız okuyucuyu tatmin edecek biçimde var. Özellikle Z kuşağı dediğimiz kendilerine çok güvendiğim kitlenin bu kitapla beraber yüzleşme yaşaması benim bu kitabı yazmamdaki temel amacım. Kitabın ana teması tarihi yüzleşme. Neden yüzleşme; Eğer hatalarımızı bilirsek nedenlerini öğrenirsek geleceği inşa aşamasında bu hataları bir daha tekrarlamayız diye düşünüyorum. İnşallah bu kitap bu işlerin son bulmasına vesile olur” diye konuştu.

‘FANTASTİK ÖĞELER VAR’

Okurları çok ciddi bir serüven beklediğini söyleyen Akıllı, “Ana fikri biraz sarsıcı fakat oradan ciddi duygusal mesajlar alıp büyülü bir dünyanın içinde yol alacaklar. Maymunkeş hikayesinin dışında paralel duyguda Longinus’un mızrağı, yer altı şehirleri gibi fantastik öğeler var. İstanbul’un o dönemi çok özel ona çok dikkat etmeleri gerekiyor. İstanbul’un esnafı İstanbul’daki yaşam, ticaret ve yönetim tarzı, buna dikkat etsinler. Kitapta önemli bir şey daha var; Bütün bu olaylar olurken bir devlet aklı var. Osmanlı devlet aklı yaşanan bazı kötü olaylara da profesyonelce bakıp o olayların son bulması için de çaba gösteriyor. Bunu da kitapta görüyoruz. Okurlar ciddi fantastik bir serüven içine girecek” dedi.

‘BU GEZEGENDEKİ TÜM CANLILARA SAYGI DUYMAK ZORUNDAYIZ’

Akıllı, “Bu gezegendeki tüm canlılara saygı duymak zorundayız. Hayatı ortak bir şekilde yürütüp doğru paylaşımlar yapmak zorundayız. Bu konuda olumlu bakarlar ve fikir geliştirirlerse kadına veya hayvana şiddet noktasında da mesafe kat etmiş oluruz diye gençlere seslenmek istiyorum. Daha büyük kitlelere ulaşmak için kitabın dizi olması noktasında bazı teklifler geliyor. Bunları da değerlendiriyoruz. İnşallah görsel yayınlarla da daha büyük kitlelere ulaşıp insanları bu noktada bilinçlendireceğiz. Bu toplumumuzun kanayan yarası elimizden ne geliyorsa yapmak zorundayız. Hem bizim üreten insanların hem de toplumun üzerine büyük görevler düşüyor. Artık bu yüzyılda bu sorunları çözmek, halletmek zorundayız. İkinci kitabım edepli hayat yolculuğu olacak. Edebiyattan da anladığım o. Edepli hayat ve biraz etik arayışındayım. Okuyucular o noktada biraz daha güzel, süslü ama derin anlamları olan yeni kitapla da buluşacaklar” diye konuştu.