İkinci el otomobilde en çok satanlar en fazla zarar edenler

11 aylık sürede 938 bin adet sıfır otomobil satılan ülke pazarının, yıl toplamında bir önceki seneye göre yüzde 10’dan fazla artarak 1,1 milyona ulaşması bekleniyor. Getirilen son gümrük düzenlemesiyle yeni yılla birlikte fiyatların artacağı da aşikâr. Otomobile bu yoğun talebin, ikinci el pazarını olumlu etkileyeceği akla gelse de, işin gerçeği hiç öyle değil. İkinci elde fiyatlar artıyor görünüyor, ama enflasyondan arındırılmış reel fiyatlarla bakılınca zarar ortaya çıkıyor.

*** 1 Reel fiyatlar yüzde 6,6 azaldı

Veriler, Türkiye’de ikinci el pazarının nabzının tutulduğu iki önemli platformdan, sahibinden.com ve arabam.com sitelerine ait. Kasım ayı sonuçlarına göre, otomobil talep endeksi bir önceki aya kıyasla yüzde 7,1, geçen yıla göreyse yüzde 1,6 azaldı. Canlılık göstergesi olarak değerlendirilen satılık ilanların yayında kalma süreleri de uzadı. Tüm ilanlar baz alınınca ortalama otomobil fiyatı 1 milyon 101 bin TL çıkıyor. Bu cari olarak 2024’e göre yüzde 22,4 artış demek, fakat reel olarak yüzde 6,6 azalması anlamına geliyor.

*** 2 En çok kazandıran B sınıfı

İkinci elde tüketici talebinin ekonomik araçlara yöneldiği görülüyor. Haliyle fiyatlar da ona nispet yükseliyor. En yüksek fiyat artışı yüzde 26,6 ile B sınıfında. Onu yüzde 25,6 ile D sınıfı ve yüzde 25,3 ile C sınıfı takip ediyor. En düşük artış ise lüks kategorisindeki yüzde 21,7 ile E sınıfında gerçekleşmiş. Ortalama fiyatlar B sınıfında 731 bin TL, C sınıfında 974 bin TL, D sınıfında 1,4 milyon TL ve E sınıfında 2,2 milyon TL olarak çıkıyor.

*** 3 Elektrikliler ikinci elde kaybediyor

Malum, son yılların yükselen trendi elektrikli araçlar. Ancak şarj süresi, menzil ve daha yüksek bakım maliyetleri gibi faktörler, bu sınıfa ikinci elde rağbetin azalmasına neden oluyor. Fiyat artışları benzinlilerde yüzde 20,4, dizellerde yüzde 18,9, LPG’lilerde yüzde 17,4, hibritlerde yüzde 15,1 gerçekleşmiş. Elektrikli otomobillerin fiyatıysa önceki yıla göre sadece yüzde 6 artmış. Ortalama fiyatlar, benzinlilerde 1,3 milyon TL, LPG’lilerde 589 bin TL, dizellerde 1 milyon TL seyrederken, hibritlerde 2,4 milyon TL ve elektriklilerde 3,4 milyon TL düzeyine fırlıyor.

*** 4 Dizel sıfırda bitiyor, ikincide yükseliyor

Bir zamanların gözdesi dizel araçlar sıfır pazarında artık sadece yüzde 7,5’lik bir paya sahip. Ama ikinci elde ilgi görmeye devam ediyorlar. arabam.com’da ilana giren araçların yüzde 47’si dizel grubundan. 2024 yılıyla kıyaslayınca elektrikli araç ilanlarının yüzde 0,43, hibritlerinse yalnızca yüzde 0,81 arttığı görülüyor.

*** 5 En çok tutulanlar yerliler

İkinci el piyasasında en çok yer alan ilk on markaya bakınca dördünün yerli üretim olması dikkat çekiyor. Zirvenin ilk ikisi Fiat ve Renault. Onları sırasıyla Volkswagen, Ford, Opel, Hyundai, Peugeot, Toyota, BMW ve Citroen takip ediyor.

*** 6 Zirve Clio’nun

Türkiye sıfır araç pazarının en çok satan modeli Renault Clio, ikinci elin de lideri. İlanlarda en çok bulunan ilk beş modelde onu sırasıyla Renault Megane, Fiat Egea, Toyota Corolla ve Opel Astra izliyor. Sedan ve hatchback otomobiller arasında Ford Focus, Volkswagen’in Passat, Polo ve Golf modelleriyle Honda Civic ve Opel Corsa da çok görülenler arasında.

*** 7 SUV’lerde lider Nissan Qashqai

Sıfır araç pazarının üçte ikisine tekabül eden SUV kategorisinde, ikinci elde en çok ilan verilen modelinin başında Nissan Qashqai geliyor. Dacia’dan Renault’ya dönüşen Duster ve Peugeot 3008 onun ardından geliyor. Volkswagen’in Tucson ve Tiguan modellerinin yanı sıra, yerli üretim Fiet Egea Cross da üst sıralarda yer alıyor.

*** 8 Talep yaşı genç araçlara

Beş yaşa kadar olan araçların ilan oranı, 2024’e göre yüzde 7,7 artarak toplamdan yüzde 29,3 pay alır hale gelmiş. 6-9 yaş aralığındaki araçların oranınsa yüzde 16,7’ye gerilediği görülüyor. Türkiye’nin bir hurda araç cenneti olduğunu gösteren en çarpıcı veriyse, 20 yaş ve üzerindeki araçların halen yüzde 15,1 oranında paya sahip olması. İlanlardan yapılan analizlerden çıkan bir başka sonuçsa 2024’e kıyasla otomatik vitesli araçların oranının yüzde 11,4 artarken, düz viteslilerin yüzde 8,7 gerilemesi.