Gürer: Çiğ süt referans fiyatı üç ayda bir açıklanmalı ve güncellenmeli Sözcü Gazetesi

CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Ulusal Süt Konseyi'nin açıklayacağı yeni çiğ süt fiyatına ilişkin açıklama yaptı. Gürer, videolu açıklamasında, şunları kaydetti:

"Beş yılda süt ve sütten mamul ürünlerde market rafları yüzde 600 ile yüzde bin 200 arasında fiyat artışı yaşanırken inek besleyip çiğ süt satanlar maliyeti karşılamada zorlanır duruma geldi. Ulusal Süt Konseyi'nin tavsiye fiyatı üreticiden aracı aynı fiyata almıyor. Üretici ürettiği sütü aracının belirlediği fiyata satmak zorunda kalıyor. Bir litre çiğ süt satıp bir buçuk kilo yem alamadığı için de zarar edip ineğini satıyor. Ulusal Süt Konseyi yeni çiğ süt fiyatı süt inekçiliği yapanı mutlu etmezse inek satışları artacak. İktidar süt inekçiliği yapanın yanında olmalıdır.

Market rafında bir litre süt 2020 yılı aralık ayında yedi buçuk lira iken 2025 yılı Aralık ayında litresi 50 liraya çıktı. 2020 yılından 2025 yılına tereyağın bir kilogramı 40 liradan 380 liraya çıktı. Artış yüzde 850 oldu. Fiyatın üzerinde fiyatlar da var. 2020 yılında 2025 yılına, beş yılda peynirin kilosu 50 liradan 680 liraya çıkmış ve yüzde bin 200'lük artış meydana gelmiştir.

Ayranda ise 2020 yılı ile 2025 yılları arasında bir lite 6 liradan 50 liraya çıkmış ve ayranda yüzde 733 artış gerçekleşmiştir. Bölge, semt, market fiyatlarında değişkenlik de mevcut olup üretim şekline göre daha yüksek fiyatta ürünler de raflarda bulunmaktadır. Kaşar fiyatları da emeklinin, dar gelirlinin bakıp geçtiği, alamadığı noktaya ermiştir. Süt inekçiliği yapan düşük alım fiyatı ile bu işin sürdürülemez olduğunu belirtirken tüketici süt ve sütten mamul ürün fiyatlarındaki artıştan dert yanmaktadır. Sanayici ise ürün toplama ve dağıtım giderleri artışının fiyatlara yansıdığını belirtmektedir. İşçilik, nakliye, faiz, ambalaj giderleri işlenmiş süt fiyatında artışa neden olduğunu ifade etmektedir. Üreten de toplayan da işleyen de satan da alanda şikayetçi olduğu bir süt sektörü sürmektedir. 2020 yılında üretici iki lira 30 kuruştan süt sattığında markette sütün fiyatı yedi buçuk liraydı. Aradaki fark üç kat bile değildi. Fark en az beş kata çıktı. Halen Ulusal Süt Konseyi tavsiye fiyatı 19 lira 60 kuruş. Bugünlerde yeni fiyat açıklandığında üreticinin beklediği fiyat olmazsa sorunlar artacak. Küçük aile tipi işletmelerde çiğ sütü toplayıcılar daha düşük fiyattan alım yapması besiciyi zora sokuyor. Süt inekçiliği yapan kazanamıyor."

Ömer Fethi Gürer, yem fiyatlarının düzenli arttığını, çiğ süt fiyatının ise baskılandığını belirterek, "Çiğ süt işlenip market rafında en az litresi 50 liradan satılırken vatandaşın bunu almakta zorlanması, üreticinin de beslediği hayvandan faydayı yeterince sağlayamaması sorunların derinleşmesine neden oluyor. Jersey inek sütü daha yüksek fiyatla tüketiciye sunuluyor. Burada da bir dengesizlik var. Bu süreci iktidar doğru yönetemiyor. Önlemler alınmalı ve süt inekçiliği yapan mutlak suretle desteklenmelidir" diye konuştu.

Artan girdi maliyetleri karşısında birçok üreticinin son yıllarda süt ineklerini satmak zorunda kaldığının bilindiğini ifade eden Gürer, şöyle devam etti:

"İnek satılması ahırları boşaltıyor. Bunun yanı sıra şap hastalığıyla süt veriminin düşmesi bu yönden de süt inekçiliği yapanları oldukça bu yıl zora soktu. Rafta süt ve sütten mamul ürün fiyatı artışı emekli ve dar gelirliler başta olmak üzere tüm tüketiciyi olumsuz etkiliyor. Çiğ süt referans fiyatı üç ayda bir açıklanmalı ve güncellenmelidir. Alım fiyatı değil taban fiyatı olarak Ulusal Süt Konseyi'nin açıkladığı fiyat uygulanmalıdır. Üreticiye yem, mazot destekleri arttırılmalı ve yem sübvanse edilmelidir. Ahır giderleri düşürülmelidir. İthal yem yerine yerli üretim artırılmalıdır ve yem sübvanse edilmelidir. Desteklerin artırılması, hastalıklarla ciddi mücadele edilmesi şarttır. Bu yıl şap 81 ilde hayvan pazarı kapattırdı. Bu süreçte süt verimi düştü. İnek süt üretimi yapanın zararı dahi görmezden gelindi. Et ve süt mamullerinde fiyatlarda artışa neden oldu. Süt mamulleri sofradan eksilmeye başladı.

Ülkemizde süt ineği varlığı altı buçuk milyon civarında. Farklı Avrupa ülkelerinde ülkemizden daha az hayvan varlığı var iken daha çok çiğ süt üretiliyor. TÜİK'in açıkladığı verilere göre ticari süt işletmelerince 895 bin 834 ton inek sütü ekim ayında toplandı. TÜİK ekim ayı 2025 yılı verilerine göre ticari süt işletmeleri tarafından toplanan inek sütü miktarı Ekim ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 3,2 azalırken Ekim ayında bir önceki yılın aynı ayına göre içme sütü üretimi yüzde 6,4 tereyağı ve sade yağ üretimi yüzde 0,8 azaldı. Ulusal Süt Konseyi'nin yeni fiyatı mutlak surette hayvancılık yapanların beklentilerini karşılamalıdır. Fiyatın süt inekçiliği yapanı tatmin etmemesi süt ineği yapanın hayvanını satmasına neden olacaktır. Yerli üreticiyi, yerli besiciyi destekleyelim, onların sorunlarını çözelim. Bu yaşanan sıkıntılardan da böylece arınmış oluruz."