ABD ordusu İran petrolünü taşıyan gemiyi bastı! Korsanlık krizi sonrası varil fiyatları zıpladı

ABD Başkanı Donald Trump Çarşamba günü yaptığı açıklamada, ABD'nin Venezuela açıklarında yaptırım uygulanan bir petrol tankerine el koyduğunu duyurdu. Bu hamle petrol fiyatlarının yükselmesine neden olurken, Washington ile Karakas arasındaki tansiyonu da keskin bir şekilde tırmandırdı.

Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro'ya görevi bırakması için baskı uygulayan Trump, "Venezuela kıyılarında bir tankere, büyük bir tankere, aslında şimdiye kadarkilerin en büyüğüne az önce el koyduk ve başka şeyler de oluyor" ifadelerini kullandı.

Ele geçirilen petrole ne olacağı sorulduğunda ise Trump, "Bizde kalır herhalde" şeklinde yanıt verdi.

Venezuela hükümeti bu açıklamaya tepki olarak yayınladığı bildiride, ABD'yi "apaçık hırsızlıkla" suçladı ve el koyma işlemini "bir uluslararası korsanlık eylemi" olarak nitelendirdi. Hükümet, olayı uluslararası kuruluşlara şikayet edeceğini belirtti.

Trump, Venezuela'ya yönelik ABD askeri müdahalesi ihtimalini defalarca dile getirmişti. Bu el koyma işlemi, 2019'dan bu yana yürürlükte olan ABD yaptırımları kapsamında bir Venezuela petrol kargosuna yapılan ilk müdahale olma özelliğini taşıyor. Ayrıca bu olay, Trump'ın bölgeye büyük çaplı askeri yığınak emri vermesinden bu yana, yönetimin Venezuela bağlantılı bir tankere karşı bilinen ilk eylemi.

ABD halihazırda uyuşturucu taşıdığından şüphelenilen gemilere karşı çeşitli saldırılar düzenlemiş, bu durum milletvekilleri ve hukuk uzmanları arasında endişe yaratmıştı.

ABD Başsavcısı Pam Bondi, sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı açıklamada; FBI, İç Güvenlik Bakanlığı ve Sahil Güvenlik ekiplerinin, ABD ordusunun desteğiyle Venezuela ve İran'dan yaptırımlı petrol taşımak için kullanılan bir ham petrol tankerine yönelik el koyma emrini yerine getirdiğini duyurdu.

Bondi tarafından paylaşılan 45 saniyelik bir videoda, iki helikopterin bir gemiye yaklaştığı ve kamuflajlı silahlı kişilerin halatlarla gemiye indiği görüldü. İran'ın Karakas Büyükelçiliği, Perşembe günü X'te yaptığı paylaşımda eylemi "uluslararası hukuk ve normların ağır bir ihlali" olarak kınadı.

Trump yönetimi yetkilileri, el koyma sırasında geminin adını vermedi veya konumunu açıklamadı. Ancak İngiliz denizcilik risk yönetimi grubu Vanguard, "çok büyük ham petrol taşıyıcısı" (VLCC) sınıfındaki Skipper adlı gemiye Çarşamba günü erken saatlerde Venezuela açıklarında el konulduğunun düşünüldüğünü belirtti. ABD, daha önce Adisa adını taşıyan bu tankere, İran petrol ticaretine karıştığı gerekçesiyle yaptırım uygulamıştı.

TankerTrackers.com tarafından analiz edilen uydu görüntüleri ve Venezuela devlet petrol şirketi PDVSA'nın iç verilerine göre; Skipper, 4-5 Aralık tarihleri arasında Venezuela'nın ana petrol limanı Jose'den ayrılarak yaklaşık 1,8 milyon varil Venezuela'nın ağır Merey ham petrolünü yükledi. Gemi, el konulmadan önce Curaçao yakınlarında, Küba'ya gitmekte olan Panama bayraklı Neptune 6 gemisine yaklaşık 200.000 varil petrol aktardı.

Guyana denizcilik otoritesi, Skipper’ın sahte olarak ülke bayrağını taşıdığını açıkladı. PDVSA verileri, geminin 2021 ve 2022 yılları arasında Asya'ya Venezuela petrolü taşıdığını gösterdi.

El koyma haberinin ardından petrol vadeli işlemleri yükselişe geçti. Güne düşüşle başlayan Brent ham petrol vadeli işlemleri 27 sent (veya %0,4) artarak varil başına 62,21 dolardan işlem gördü. ABD Batı Teksas Tipi (WTI) ham petrol vadeli işlemleri de 21 sent (yine %0,4) artışla varil başına 58,46 dolardan kapandı.

Maduro Çarşamba günü katıldığı bir yürüyüşte konuşma yaptı ancak el koyma haberlerine değinmedi.

Venezuela, PDVSA'nın ekstra ağır petrol üretimini seyreltmek için daha fazla nafta ithal etmesi sayesinde, geçen ay günlük 900.000 varilden fazla petrol ihraç ederek bu yılın en yüksek üçüncü aylık ortalamasına ulaştı. Washington Maduro üzerindeki baskıyı artırsa da, Trump yönetimi daha önce petrol akışına müdahale edecek bir hamle yapmamıştı.

Venezuela, Rusya ve İran'dan gelen yaptırımlı petrollerle artan rekabet nedeniyle, ana alıcısı olan Çin'e ham petrolünü büyük indirimlerle satmak zorunda kalıyor.

Commodity Context analisti Rory Johnston, "Bu, spot piyasa arzını baskılayan bir başka jeopolitik/yaptırım engeli" değerlendirmesinde bulundu. Johnston, "Bu tankere el konulması, acil arz endişelerini daha da alevlendiriyor ancak durumu temelden hemen değiştirmiyor çünkü bu variller zaten bir süre daha piyasada dolaşacaktı" dedi.

PDVSA ile ortaklığı bulunan Chevron (CVX.N), ülkedeki operasyonlarının normal olduğunu ve kesintisiz devam ettiğini açıkladı. Venezuela'nın ABD'ye yaptığı tüm ham petrol ihracatından sorumlu olan ABD'li petrol devi, Ekim ayında günlük 128.000 varil olan sevkiyatı geçen ay günlük 150.000 varile çıkardı.

ABD Temsilciler Meclisi’nden dev savunma bütçesine onay: Suriye yaptırımları detayı

Maduro, ABD'nin askeri yığınağının kendisini devirmeyi ve dünyanın en büyük ham petrol rezervlerine sahip olan OPEC ülkesinin petrol kaynaklarının kontrolünü ele geçirmeyi amaçladığını iddia ediyor.

Eylül ayının başından bu yana Trump yönetimi, Karayipler ve Pasifik'te uyuşturucu taşıdığından şüphelenilen gemilere karşı 20'den fazla saldırı düzenledi ve bu saldırılarda 80'den fazla kişi hayatını kaybetti.

Uzmanlar bu saldırıların yasadışı olabileceğini belirtiyor. Teknelerin uyuşturucu taşıdığına ya da gemileri durdurup kargoya el koymak ve mürettebatı sorgulamak yerine onları havaya uçurmanın gerekli olduğuna dair kamuoyuna çok az kanıt sunuldu ya da hiç sunulmadı.

Operasyonlardan birini yöneten komutanın, hayatta kalan iki kişiyi öldüren ikinci bir saldırı emri verdiğine dair raporların ardından bu ay saldırılarla ilgili endişeler arttı.

Çarşamba günü yayınlanan bir Reuters/Ipsos anketi, Trump'ın kendi partisi Cumhuriyetçilerin beşte biri de dahil olmak üzere, Amerikalıların geniş bir kesiminin ABD ordusunun teknelere yönelik ölümcül saldırı kampanyasına karşı olduğunu ortaya koydu.

Geçtiğimiz hafta yayınlanan kapsamlı bir strateji belgesinde Trump, yönetiminin dış politika odağının Batı Yarımküre'deki hakimiyetini yeniden tesis etmek olacağını belirtmişti.