10 yıllık sessizliğin ardından nesli tükenmiş ilan edildi Sözcü Gazetesi

Kar Baykuşu, büyüleyici beyaz tüyleri ve parlak sarı gözleriyle dünyanın en ikonik kuş türlerinden biri olarak kabul ediliyor. Zorlu iklim koşullarında hayatta kalabilen bu yırtıcı kuşlar, karın altındaki avlarını tespit edip yakalayacak kadar etkileyici avcılık yeteneklerine sahip.

Harry Potter serisinde büyücüye mektuplar taşıyan sadık dost Hedwig karakteriyle de tanınan bu tür, gerçek dünyada ise büyük tehditlerle karşı karşıya. Uluslararası Doğa Koruma Birliği (IUCN), 2021 yılında yaptığı son değerlendirmede Kar Baykuşu’nu küresel ölçekte “Hassas”  olarak sınıflandırmıştı. Yaban hayatında yalnızca 14 bin ila 28 binarasında bireyin kaldığı tahmin ediliyordu.

Kar Baykuşları yıllarca çeşitli nedenlerle avlandı. Tür, özellikle doldurulmuş koleksiyon ürünleri veya yemeklik "lezzetler" için hedef alındı. Ormansızlaşma ve insan yapımı altyapılar ise yaşam alanlarını tahrip ederek üreme dönemlerini olumsuz etkiledi.

Avrupa genelinde ise tür hâlen “Asgari Endişe” kategorisinde yer alıyor. Ancak bu sınıflandırmanın 18 Aralık 2020’den bu yana güncellenmediği belirtiliyor. İsveç’te ise türün tarihsel olarak düzensiz de olsa ürediği biliniyordu. 1970’lerde dağlık bölgelerde yüzlerce çiftin yavru yetiştirdiği kaydedilmişti.

Ancak 2015 yılından bu yana ülkede tek bir yavruya rastlanmadı. Kuşları izleyen doğa koruma kuruluşu BirdLife International, son on yılda herhangi bir üreme belirtisine rastlanmadığını ve bu nedenle türün İsveç’te "bölgesel olarak nesli tükendiğini" açıkladı.

Bu kaybın ardındaki en büyük tehdidin ise hızla ilerleyen iklim krizi olduğu belirtiliyor. BirdLife, "Daha sıcak kışlar, lemminglerin -baykuşların ana besin kaynağı- ihtiyaç duyduğu kar tünellerini yok ediyor. Bu küçük kemirgenler olmadan baykuşlar da hayatta kalamıyor" ifadelerini kullanıyor.

Arktik bölgesi, küresel ortalamanın dört katı hızla ısınıyor. ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi (NOAA), Ekim 2024 - Eylül 2025 arasında bölgedeki sıcaklıkların son 125 yılın en yüksek düzeyine ulaştığını belirtti. Son on yıl da kaydedilen en sıcak dönem olarak öne çıkıyor.

BirdLife, bu yok oluşun Arktik ekosistemlerin ne kadar hızlı değiştiğine dair bir uyarı niteliği taşıdığını söylüyor. Ancak hâlâ umut olduğunu belirterek, “Geleceği, bizim doğayı ve canlıları koruma irademize bağlı. An şimdi, doğa bekleyemez” uyarısında bulunuyor.